Huyết áp cao là một bệnh lý tim mạch nguy hiểm và phổ biến, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Theo thống kê, có đến 1.13 tỷ người trên thế giới đang sống chung với căn bệnh này, thậm chí con số này còn được dự đoán lên 1.56 tỷ người vào năm 2025. Người bệnh vẫn có thể sinh hoạt bình thường nhưng cần phải xây dựng chế độ và lối sinh hoạt khoa học. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra được các thực phẩm tốt cho người bệnh cao huyết áp để có thể duy trì được mức huyết áp ổn định. Vậy bệnh huyết áp cao kiêng gì? Hôm nay, duavang.net sẽ mách bạn những loại thực phẩm cần tránh với căn bệnh cao huyết áp. Cùng theo dõi nhé!
Mục Lục
Bệnh huyết áp cao nguy hiểm thế nào?
Trước khi tìm hiểu rõ hơn về bệnh huyết áp cao kiêng gì, cùng tìm hiểu mức độ nguy hiểm có thể gặp ở những người bệnh cao huyết áp.
Bệnh cao huyết cao là hiện tượng huyết áp cao hơn mức bình thường do áp lực máu tác động lớn lên thành mạch với huyết áp đo ở phòng khám ≥140/90 mmHg. Nguyên nhân của hiện tượng này là do động mạch bị tắc nghẽn hoặc hẹp, dẫn đến lưu thông máu bị cản trở, máu dồn lại sẽ gây áp lực lên thành động mạch. Nguyên nhân tiếp theo cũng có thể do lượng máu được đẩy ra từ tim mạnh, gây áp lực cao hơn so với khả năng chịu đựng của mạch sẽ dẫn đến cao huyết áp.
Huyết áp cao từ lâu vẫn được ví như một “kẻ giết người thầm lặng”, nó lấy đi tính mạng của rất nhiều người trong suốt thập niên qua. Đặc biệt, căn bệnh này thường diễn ra âm thầm và không có biểu hiện rõ ràng. Tuy nhiên, khi bộc phát bệnh lại có thể gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Huyết áp cao là bệnh lý tim mạch rất nguy hiểm và có thể gây ra nhiều biến chứng cho người bệnh (Ảnh: Internet)
Huyết áp cao có thể gây ra các biến chứng sau đây:
- Biến chứng về tim: Huyết áp cao có thể gây ra các bệnh lý về mạch vành, tức ngực, suy tim dẫn đến khó thở. Đây đều là những biểu hiện điển hình khi tăng huyết áp. Khi bị thiếu máu cơ tim sẽ khiến người bệnh hoa mắt, chóng mặt. Trường hợp nặng hơn có thể dẫn đến suy tim và nhồi máu cơ tim.
- Biến chứng về não: Các biểu hiện tại não như liệt nửa người hoặc toàn thân, đột quỵ, tai biến thường gặp ở người cao huyết áp. Nguyên nhân do nhồi máu não, xuất huyết não, vỡ phình mạch máu não,…
- Biến chứng tại mắt: Người bệnh cao huyết áp có thể bị giảm thể lực, nặng hơn là mù lòa bởi các mạch máu li ti ở mắt rất dễ bị tổn thương khi bị tác động và gây ra các bệnh lý võng mạc.
- Biến chứng tại thận: Huyết áp cao có thể gây tổn thương cho hệ thống mạch máu tại thận và dẫn đến suy thận.
Huyết áp cao kiêng gì và nên ăn gì?
Theo thống kê của Trung tâm kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), huyết áp cao là một trong những nguyên nhân chính hoặc góp phần gây tử vong cho hơn 500.000 người năm 2018. Căn bệnh này vẫn luôn được cảnh báo đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh, làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh có tỷ lệ tử vong cao như đột quỵ, tim mạch, suy giảm chức năng nhận thức, chứng phình động mạch và suy thận.
Nguy hiểm hơn, rất nhiều người bệnh không hề biết mình đang mắc bệnh huyết áp cao. Vì vậy, nếu chưa từng kiểm tra huyết áp trong 2 năm gần đây, bạn hãy đi khám để được tầm soát và phát hiện sớm để có thể phòng ngừa được những biến chứng nguy hiểm của căn bệnh này. Ngày nay, việc sử dụng thuốc để làm giảm huyết áp trở nên rất phổ biến, tuy nhiên chúng có thể gây ra một số tác dụng phụ như chóng mặt, mất ngủ, chuột rút. Tuy nhiên, đừng quá lo lắng căn bệnh huyết áp cao có thể được cải thiện với một lối sống lành mạnh và một chế độ ăn uống phù hợp. Vậy người bệnh huyết áp cao nên làm gì? Cùng tìm hiểu kỹ hơn chế độ dinh dưỡng cho người bệnh cao huyết áp nhé!
Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị và phòng ngừa biến chứng cao huyết áp (Ảnh: Internet)
Huyết áp cao kiêng gì?
Muối
Muối hay natri đứng đầu trong danh sách các thực phẩm mà người bệnh huyết áp cao cần tránh xa để tránh được các tác động tiêu cực cho sức khỏe. Natri là chất có thể làm huyết áp tăng lên. Nếu ăn quá nhiều muối chứa natri, cơ thể sẽ phải loại muối bằng cách giữ thêm nước. Điều này sẽ khiến huyết áp tăng cao ở một số người. Khi bổ sung nước sẽ gây căng thẳng cho mạch máu và tim.
Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ khuyến nghị, lượng natri hàng ngày không nên vượt quá 1.500 miligam. Trong 1 thìa cà phê muối chứa khoảng 2.400 miligam natri, hầu hết chúng ta đều vượt quá khuyến cáo này. Đây là điều gây ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe nếu sử dụng lâu dài.
Theo Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), có đến 75% lượng muối chúng ta thườn sử dụng là từ thực phẩm đóng gói.
Muối đứng đầu danh sách thực phẩm cần tránh xa đối với người bệnh huyết áp cao (Ảnh: Internet)
Thịt nguội
Bệnh huyết áp cao kiêng gì thì đó chính là thịt nguội. Đây là một loại thực phẩm chế biến sẵn, cung cấp một lượng natri dồi dào. Thịt nguội thường được ướp gia vị, xử lý và bảo quản bằng muối. Trong một khẩu phần với 60g thịt nguội có thể chứa đến 500mg natri hoặc hơn thế đã vượt quá nhu cầu natri của cơ thể.
Thực phẩm chế biến sẵn
Những món ăn làm tăng huyết áp phải kể đến các loại thực phẩm chế biến sẵn. Trong các loại đồ ăn này chứa rất nhiều muối, phổ biến nhất là pizza. Để có thể duy trì hương vị của pizza khi được làm chín, chúng thường được bỏ thêm rất nhiều muối. Bên cạnh đó, sự kết hợp của các loại thực phẩm có trong pizza như phô mai, sốt cà chua, thịt ướp muối cùng lớp vỏ pizza càng làm chúng gia tăng thêm rất nhiều muối.
Một khẩu phần pizza thịt, phô mai và phô mai đông lạnh theo ước tính có thể chứa đến hơn 700mg natri. Với lớp vỏ pizza càng dày, tương ứng với đó là lớp phủ phô mai càng nhiều, hàm lượng natri cũng chính vì thế mà tăng lên. Điều này cực kỳ không tốt với những người đang mắc bệnh cao huyết áp và bệnh tim.
Các thực phẩm chế biến sẵn chứa rất nhiều muối, không tốt cho sức khỏe của người đang mắc bệnh cao huyết áp và bệnh tim (Ảnh: Internet)
Dưa muối
Bất kỳ các loại thực phẩm nào muốn bảo quản được lâu dài đều cần đến muối, bởi muối có khả năng ngăn chặn được sự phân rã của thực phẩm. Ngoài thịt, các loại rau củ muối chua cũng có hàm lượng muối khá cao. Rau củ muốn để lâu trong hộp thì càng cần sử dụng nhiều muối để bảo quản. Trong một miếng dưa muối có thể chứa đến 390mg muối. Nếu bạn đang lo lắng về vấn đề huyết áp và băn khoăn việc huyết áp cao kiêng gì, hãy tránh ăn dưa muối và các loại rau củ muối chua khác như dưa cải bắp, củ cải muối, kim chi,…
Thực phẩm đóng hộp
Không quá bất ngờ khi thực phẩm đóng hộp cũng được xếp vào danh mục các thực phẩm cần tránh của người bệnh huyết áp cao. Bởi các loại đồ đóng hộp như súp, rau, thịt,… được chế biến với rất nhiều muối để tạo mùi vị thơm ngon và bảo quản được dài ngày. Với những người huyết áp cao, muối được coi như một loại “kẻ thù” hàng đầu cần tránh xa. Trong một số loại thực phẩm đóng hộp, mỗi khẩu phần ăn có thể có 900mg muối. Vì vậy, người bệnh huyết áp cao nên tránh xa các loại đồ đóng hộp để duy trì được huyết áp ổn định, hạn chế khả năng xảy ra biến chứng.
Nhắc đến huyết áp cao kiêng ăn gì không thể không kể đến thực phẩm đóng hộp (Ảnh: Internet)
Đồ ăn vặt không lành mạnh
Đồ ăn vặt không lành mạnh phải kể đến như bánh quy, khoai tây chiên, bánh tráng trộn, các loại hạt được tẩm ướp,… đều chứa rất nhiều muối. Trên thực tế, chất béo, đường và muối có trong đồ ăn vặt đã có hương vị rất hấp dẫn và khiến chúng gây nghiện. Việc ăn quá nhiều đồ ăn vặt không những gây tăng cân mà còn ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe của người cao huyết áp.
>>> Có thể bạn quan tâm: Khung giờ ăn giảm cân
Đường
Đây có thể là điều khiến nhiều người bất ngờ khi đường cũng nằm trong danh sách câu trả lời cho thắc mắc bệnh huyết áp cao kiêng gì. Khi cơ thể nạp quá nhiều đường sẽ gây ra tình trạng béo phì, thừa cân. Vậy khi nạp quá nhiều đường có khiến tăng huyết áp không?
Đường là một trong những yếu tố hàng đầu gây ra béo phì ở mọi lứa tuổi. Cao huyết áp lại rất phổ biến ở những người thừa cân, béo phì. Theo khuyến cáo của hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, phụ nữ nên hạn chế lượng đường mỗi ngày ở mức 6 muỗng cà phê đường, tương đương khoảng 24gram. Với đàn ông nên ở mức 9 muỗng cà phê, tương đương 36gram đường mỗi ngày.
Người bệnh huyết áp cao cần hạn chế muối và đường để duy trì mức huyết áp ổn định (Ảnh: Internet)
Thực phẩm chứa chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa
Tuy thực phẩm giàu chất béo không trực tiếp làm huyết áp tăng cao, nhưng chúng lại góp phần làm gia tăng cholesterol xấu và khiến tình trạng huyết áp cao trở nên nghiêm trọng. Sự kết hợp của tình trạng cholesterol cao và cao huyết áo có thể khiến bạn gia tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch. Câu trả lời cho câu hỏi huyết áp cao kiêng gì chính là tránh xa các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, chiên xào, chứa nhiều chất béo xấu như:
- Thịt đỏ
- Bơ
- Da gà
- Sữa đầy đủ chất béo
Đồ uống chứa cồn
Ngoài những món ăn làm tăng huyết áp, loại đồ uống chứa cồn cũng gây bất lợi cho sức khỏe người bệnh cao huyết áp. Với lượng rượu vừa phải có thể có lợi cho sức khỏe, tuy nhiên uống quá nhiều sẽ khiến huyết áp tăng cao đột ngột. Ngoài việc làm huyết áp tăng cao, sử dụng quá nhiều rượu cũng làm gia tăng nguy cơ mắc nhiều căn bệnh ung thư ngay cả với những người thỉnh thoảng sử dụng.
Bên cạnh đó, rượu có thể làm giảm hiệu quả của các loại thuốc điều trị bệnh tăng huyết áp. Bên cạnh đó, hàm lượng calo trong rượu khá cao phải chuyển hóa qua gan cũng có thể gây tăng cân. Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ (AHA) cũng khuyến nghị không uống quá một hoặc 2 ly mỗi ngày đối với nam giới và không quá một ly mỗi ngày đối với nữ giới.
Rượu, bia cũng là một trong những nguyên nhân huyết áp cao phổ biến ở nam giới hơn nữ giới (Ảnh: Internet)
Huyết áp cao nên ăn gì?
Bệnh huyết áp cao mặc dù gây nguy hiểm nhưng lại có thể kiểm soát được nếu phát hiện và điều trị kịp thời. Bên cạnh việc nắm được huyết áp cao kiêng gì thì việc bổ sung các loại thực phẩm tốt cho huyết áp sẽ giúp đẩy lùi nhanh chóng các biến chứng của bệnh. Các chuyên gia và bác sĩ vẫn luôn khuyến cáo xây dựng chế độ ăn uống khoa học cho bệnh nhân cao huyết áp. Đây là cách tốt nhất, an toàn nhất có thể làm giảm huyết áp và sống chung với bệnh. Vậy huyết áp cao nên ăn gì để hạ? Cùng tìm hiểu chi tiết các thực phẩm giảm huyết áp dưới đây nhé!
Các loại rau có màu xanh đậm
Các loại rau có màu xanh đậm chúng ta thường gặp hay sử dụng hàng ngày rất giàu kali và tốt cho người huyết áp cao như rau chân vịt, diếp cá, bông cải xanh, cần tây, cải xoăn, rau muống,…
Trong đó, rau muống chứa hàm lượng canxi cao giúp duy trì được áp lực trong thành mạch và giữ ổn định huyết áp.
Bông cải xanh giàu thioredoxin tốt cho tim mạch, giàu chất chống oxy hóa, chất xơ và vitamin rất tốt cho huyết áp.
Cần tây rất giàu vitamin C vừa hỗ trợ làm giảm mỡ trong máu vừa giúp làm hạ huyết áp rất tốt.
Các loại rau có màu xanh đậm giàu kali giúp kiểm soát và cân bằng huyết áp (Ảnh: Internet)
>>> Có thể bạn quan tâm: Mỡ máu kiêng gì?
Các loại quả mọng nước
Dưa hấu, mâm xôi, việt quất đều là những loại trái cây mọng nước. Trong đó, việt quất rất giàu flavonoids giúp làm hạ huyết áp, ngăn ngừa huyết áp cao rất hiệu quả. Dưa hấu lại chứa nhiều citrulline là thành phần hỗ trợ giảm thiểu cholesterol trong máu rất tốt, lợi tiểu, giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch.
Nếu còn băn khoăn huyết áp cao nên ăn gì để hạ thì bạn nên bổ sung thêm các loại trái cây mọng nước trên đây vào chế độ ăn hàng ngày nhé.
Củ dền
Đây là một loại thực phẩm được các bác sĩ khuyên dùng đối với bệnh nhân huyết áp cao. Nhiều nghiên cứu cho thấy, củ dền chứa lượng nitrat cao gấp 20 lần so với các loại rau củ khác, giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Khi nước củ dền đi vào cơ thể, nitrat sẽ chuyển hóa thành oxit nitric giúp làm giãn nở và làm giảm áp lực lên thành mạch. Uống nước gì để hạ huyết áp nhanh đó chính là nước ép củ dền. Nitrat trong củ dền có thể giúp hạ huyết áp trong vòng 24 giờ. Bạn có thể uống nước củ dền hoặc chế biến thành món ăn sử dụng đều đặn sẽ giúp làm giảm huyết áp.
Huyết áp cao nên làm gì, hãy uống nước ép củ dền đều đặn mỗi ngày để làm hạ huyết áp (Ảnh: Internet)
Chuối, táo
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, thực phẩm giàu kali và ít natri có khả năng làm hạ được huyết áp cao và phòng tránh đột quỵ. Thực phẩm giàu kali phải kể đến là táo và chuối. Theo bác sĩ Hương Liên – Viện dinh dưỡng Quốc gia, chuối tiêu chính là vị thuốc hạ huyết áp tốt mà không có tác dụng phụ. Trong chuối chín và táo chứa hàm lượng kali khá cao, lợi tiểu, thanh nhiệt, là một nguồn kali tự nhiên tốt hơn rất nhiều so với thực phẩm chức năng.
Natri chiếm tỉ lệ lớn trong muối ăn có khả năng giữ nước trong cơ thể, gây áp lực đến hệ tim mạch. Kali thì ngược lại, chúng giúp cơ thể đào thải bớt được natri. Vì thế mà những thực phẩm giàu kali, ít natri sẽ rất có lợi cho người bệnh tăng huyết áp.
Cam
Thực phẩm giàu vitamin C rất có lợi cho sức khỏe con người, tiêu biểu là phải kể đến là quả cam. Không chỉ giàu chất xơ, pectin, cam còn giúp giảm thiểu được lượng cholesterol trong máu, là loại quả hỗ trợ đắc lực cho người bệnh huyết áp cao.
Cá hồi và các loại cá béo
Cá hồi và cá thu đều chứa omega-3 khá cao. Đây là thành phần giúp làm giảm cholesterol, chống viêm, ngăn ngừa cao huyết áp và các bệnh tim mạch.
Janet Coleman – chuyên gia dinh dưỡng đã đăng ký với The Consumer Mag cho biết, hãy ăn ít nhất 2 phần cá béo như cá hồi, cá thu mỗi tuần bởi chúng rất giàu axit béo omega-3, bởi omega-3 đã được chứng minh là có lợi cho sức khỏe tim mạch.
Ngoài bổ sung omega-3, cá hồi là nguồn cung cấp vitamin D tuyệt vời giúp cơ thể hấp thụ canxi và rất có lợi cho bệnh nhân tăng huyết áp. Theo nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Nutrition, khi tiêu thụ cá hồi mỗi tuần 3 lần sẽ làm giảm được huyết áp, có nhiều tác dụng cho cơ thể hơn là các loại cá nạc khác.
Cá hồi giàu omega-3 giúp làm giảm cholesterol và ngăn ngừa cao huyết áp, tim mạch hiệu quả (Ảnh: Internet)
Cháo yến mạch
Các loại thực phẩm trong danh sách bệnh huyết áp cao kiêng gì trên đây mà người bệnh cần nắm chắc, thì thắc mắc cao huyết áp nên ăn cháo gì cũng được rất nhiều người quan tâm. Một trong những loại thực phẩm ít chất béo, hàm lượng natri thấp và giàu chất xơ phải kể đến là yến mạch. Yến mạch cũng rất dễ tìm với chi phí thấp, cháo bột yến mạch được xem là một món ăn rất phổ biến với người bệnh huyết áp cao.
Một bát cháo yến mạch vào buổi sáng không chỉ giúp bổ sung năng lượng cho cơ thể mà còn có tác dụng tốt trong việc điều trị cao huyết áp. Khi sử dụng, bạn không nên cho thêm đường mà nên bổ sung các loại hoa quả tươi ăn kèm để có tác dụng tốt nhất.
Sữa tách chất béo, sữa không đường, sữa chua
Không phải các loại sữa nào cũng tốt cho sức khỏe người bệnh huyết áp cao. Các loại sữa tách béo, sữa không đường đều có công thức với thành phần dinh dưỡng hợp lý, ít chất béo, giàu canxi. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, khi phụ nữ sử dụng sữa chua ít nhất 5 lần mỗi tuần sẽ giảm thiểu được 20% nguy cơ mắc bệnh huyết áp cao.
Nên sử dụng các loại sữa không đường, ít chất béo để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh huyết áp cao (Ảnh: Internet)
Các biện pháp phòng ngừa và điều trị huyết áp cao
Bên cạnh việc nắm vững các thực phẩm cần tránh và nên ăn, người bệnh cao huyết áp nên thực hiện cùng các biện pháp dưới đây để có thể duy trì được huyết áp ổn định.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý.
- Giảm thiểu các chất kích thích, bia rượu cho cơ thể.
- Không hút thuốc lá.
- Ngủ đủ giấc, 8 tiếng mỗi ngày
- Hãy giảm cân nếu bạn đang thừa cân.
- Tập luyện thể dục, thể thao thường xuyên với cường độ 30 – 60 phút mỗi ngày. Tập dưỡng sinh, thái cực quyền, yoga, đi bộ,… các bài tập vận động vừa phải là các môn thể thao tốt nhất cho người bệnh huyết áp cao.
- Giữ tinh thần lạc quan, yêu đời, hạn chế cáu giận, căng thẳng để giúp vượt qua bệnh tật và khó khăn trong cuộc sống.
- Khi huyết áp điều trị đã duy trì ở mức dưới 130/80mmHg, người bệnh cần duy trì phác đồ điều trị và theo dõi chặt chẽ, thăm khám định kỳ ở các cơ sở y tế chuyên khoa để được điều trị kịp thời.
Mặc dù chúng ta không thể thay đổi dễ dàng các thói quen ăn uống trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, khi hiểu rõ được việc người bệnh huyết áp cao nên kiêng gì và ăn gì, bạn sẽ chú tâm hơn đến chế độ ăn uống hàng ngày của bản thân để bảo vệ sức khỏe.
>>> Có thể bạn quan tâm: Uống lá gì chống ung thư?
Kết
Trên đây, chúng mình đã giải đáp những thắc mắc về bệnh huyết áp cao kiêng gì và nên ăn gì đến bạn đọc. Có thể thấy, chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng khá lớn đến huyết áp con người theo cả hai hướng tích cực và tiêu cực. Hãy hạn chế các thực phẩm chứa nhiều muối, đường, chất béo bão hòa và tăng cường bổ sung các thực phẩm lành mạnh trong thực đơn. Một chế độ ăn uống có đầy đủ rau củ, trái cây, ngũ cốc, giàu chất dinh dưỡng sẽ giúp trái tim khỏe mạnh, huyết áp ổn định và hạn chế tối đa nguy cơ gặp các biến chứng của bệnh huyết áp cao. Đặc biệt, ới người bệnh huyết áp cao, hãy tìm hiểu và nắm được các kiến thức về căn bệnh này, thường xuyên thăm khám, theo dõi sức khỏe định kỳ để được kiểm tra và phát hiện chữa trị kịp thời nhé.
Sam Sam – duavang.net
