Cũng giống như nguyệt thực thì nhật thực là một hiện tượng thiên văn tự nhiên có được rất nhiều sự quan tâm của mọi người, đặc biệt là giới trẻ. Vậy bạn đã thực sự biết rõ nhật thực là gì và khi nào hiện tượng nhật thực xảy ra cũng như các loại nhật thực phổ biến hiện nay chưa. Tất cả sẽ được duavang.net giải thích và bật mí trong bài viết sau đây.

Nhật thực là gì?

Nhật thực là một thuật ngữ chỉ hiện tượng thiên văn tự nhiên khi mà mặt trăng đi qua mặt trời và trái đất trên cùng một đường thẳng. Khi đó, nếu bạn quan sát từ trái đất thì mặt trăng sẽ che khuất mặt trời một phần hoặc toàn bộ. Điều này xảy ra khi mà đang trong thời điểm trăng non, khi nhìn từ trái đất, lúc mặt trời bị mặt trăng che khuất và bóng của trăng sẽ phủ lên trái đất. Còn trong lúc nhật thực toàn phần, mặt trời sẽ bị che khuất hoàn toàn nếu nhìn từ trái đất.

Hiểu đơn giản hơn thì nhật thực sẽ xảy ra khi mặt trăng che khuất một phần hoặc toàn phần mặt trời. Và điều này chỉ xảy ra khi mặt trời – trái đất – mặt trăng nằm trên một đường thẳng hoặc gần thẳng, đồng thời mặt trăng phải đi qua giữa trái đất và mặt trời.

Nhật thực là gì? Khi nào thì hiện tượng nhật thực xảy ra (Ảnh: Internet)

>>> Có thể bạn quan tâm: Nguyệt thực là gì

Có những loại nhật thực nào? Phân loại nhật thực

Chắc hẳn các bạn chỉ từng nghe đến nhật thực một phần và nhật thực toàn phần. Tuy nhiên, có nhiều hơn 2 loại nhật thực vì nó phụ thuộc vào vùng bóng của mặt trăng trên bề mặt trái đất.

Nhật thực một phần là gì

Đây là hiện tượng nhật thực xảy ra khi mặt trăng che khuất một phần đĩa mặt trời và hình thành ra một vùng bóng tối trên bề mặt của trái đất.

Nhật thực toàn phần là gì

Đây là hiện tượng xảy ra khi mặt trăng ở quanh điểm cận quỹ đạo và nó che khuất hoàn toàn mặt trời. Khi ấy, các vùng bóng tối và nửa bóng tối sẽ hình thành lên trên bề mặt trái đất. Để có thể quan sát được nhật thực toàn phần thì người xem cần đứng trên đường di chuyển của vùng tối mặt trăng. Còn những người đứng ở vùng nửa tối thì chỉ xem được nhật thực một phần mà thôi.

Nhật thực hình khuyên là gì

Đây là một hiện tượng vô cùng thú vị, nó chỉ xảy ra khi đĩa mặt trăng che khuất trung tâm của đĩa mặt trời, và nó chỉ để lộ phần rìa bên ngoài của mặt trời. Lúc nào, nếu ban quan sát thì bạn sẽ chỉ thấy vùng rìa ngoài mặt trời và nó sẽ có hình dạng như một chiếc nhẫn. Và hiện tượng này xảy ra khi mặt trăng ở quanh điểm quỹ đạo.

Nhật thực hình khuyên có hình dạng giống chiếc nhẫn (Ảnh: Internet)

Nhật thực lai là gì

Nhật thực lai là hiện tượng xảy ra khi nhật thực hình khuyên chuyển thành nhật thực toàn phần.

Nhật thực lai là hiện tượng khá hiếm gặp (Ảnh: Internet)

Những điều thú vị về nhật thực có thể bạn chưa biết

Nhật thực xuất hiện ít hơn nguyệt thực

Nếu bạn chưa biết thì mặt phẳng quỹ đạo của mặt trăng và trái đất sẽ cắt nhau tại các nút lên và xuống của quỹ đạo hàng năm. Chính vì vậy, một năm bạn có thể thấy nhật thực 2 tới 5 lần. Còn nguyệt thực được quan sát và ghi nhận nhiều hơn vì thời gian diễn ra nguyệt thực dài do bóng trái đất rộng.

Không phải cứ trăng mới là sẽ có nhật thực xảy ra

Điều kiện cần và đủ để nhật thực xảy ra chính là mặt trăng nằm giữa trái đất và mặt trời, đây còn được gọi là ngày trăng non. Thực tế thì quỹ đạo mặt trăng sẽ bị nghiêng 5 độ so với mặt phẳng hoàng đạo. Chính vì vậy, không phải cứ trăng non thì mặt trăng, mặt trời và trái đất sẽ thẳng hàng nhau.

Sau khi đáp ứng điều kiện trên thì điều kiện cần và đủ khác là:

• Mặt Trăng không được nằm ở vị trí quá cao hoặc quá thấp, phải “vừa đủ” để thẳng hàng và che khuất được Mặt Trời.
• Mặt Trời phải ở gần với giao điểm Mặt Trăng.

Không nên quan sát nhật thực bằng mắt thường

Thông thường, các hiện tượng thiên văn người ta sẽ quan sát bằng mắt thường vì không cần sử dụng kính thiên văn. Còn khi nhật thực xảy ra, bức xạ mặt trời sẽ khiến mắt người bị ảnh hưởng xấu. Chính vì thế, bạn không nên quan sát mặt trời và nhật thực bằng mắt thường, càng không sử dụng ống nhòm, kính thiên văn hay bất cứ thiết bị viễn vọng nào.

Nhật thực toàn phần không hiếm gặp như bạn nghĩ

Dù cho rất nhiều thông tin cho rằng nhật thực toàn phần hiếm khi xảy ra nhưng thực chất thì không phải vậy. Theo các chuyên gia về thiên văn học thì trung bình 18 tháng bạn sẽ có thể thấy được nhật thực toàn phần ở một vị trí nào đó của trái đất. Vì thế, một người hoàn toàn có thể quan sát được nhật thực toàn phần 2 lần trong 3 năm.

Tuy nhiên, đây chỉ là lý thuyết vì khi nhật thực toàn phần xảy ra thì nó chỉ có thể quan sát ở một vùng nhỏ trên trái đất. Nếu bạn chỉ sống cố định ở một nơi thì phải rất lâu bạn mới thấy một lần nhật thực, đặc biệt là nhật thực toàn phần. Ở Việt Nam thì nếu bạn muốn quan sát được hiện tượng này thì bạn cần chờ từ 1-3 năm, thậm chí có lúc nó lên tới 10 năm. Vì thế, hiện tượng nhật thực, nguyệt thực thường được người ta mong chờ, đặc biệt là giới trẻ.

Những điều thú vị về nhật thực có thể bạn chưa biết (Ảnh: Internet)

Kết

Trên đây là chia sẻ những thông tin về khái niệm nhật thực là gì và nhật thực xảy ra khi nào cũng như các phân loại nhật thực phổ biến có thể bạn chưa biết. Hy vọng rằng qua bài viết trên, các bạn đã biết rõ hơn về nhật thực cũng như những thông tin thú vị về nhật thực có thể bạn chưa biết. Có thể nói, nhật thực là một hiện tượng thiên văn vô cùng thú vị được giới trẻ chờ đợi để được ngắm nó.

Ashley Nguyen – Duavang.net